Цай уух болон шүдний өвчлөлийн талаарх хамаарлын талаар янз бүрийн ойлголт байдаг. Тэгвэл саяхан хийгдсэн судалгаагаар уламжлалт аргаар гарган авсан хямд үнэтэй цайнууд нь шүдийг бат бэх болгоход илүү тус нэмэртэй байгаа нь тогтоогдсон байна.
49 өөр өөр төрлийн цайг судалгаанд хамруулсан бөгөөд өдөрт 4 аяга цай уух нь хүний биед өдөрт шаардлагатай фторын хэмжээгээ бүрэн авч байгаа болохыг тогтоосон байна. Фторын өдрийн нормоо бүрэн авах нь шүдний пааланг бэхжүүлэх шүд цоорох өвчинөөс урьдчилан сэргийлэх ач тустай юм. Ялангуяа хямд үнэтэй брэндийн цайнуудын кофейн агуулаагүй хувилбаруудад фторын агууламж өндөр байсан нь тухайн цайг ургуулсан хөрснөөс шалтгаалж байна гэж үзэж байна.
Nutrition Bulletin-д хэвлэгдсэн судалгаанаас харвал нэг аяга хар цай нь 240 мл болох бөгөөд дунджаар 1,18мг фтор агуулдаг гэнэ. Гэтэл дээд зэргийн бэрэндийн цай болон яг энэ хэмжээтэй ногоон цайнд 0,72 мг фтор агуулагддаг байна.
Tesco Original хэмээх цай хамгийн дээд хэмжээний фторын агуламжтай байсан бөгөөд 1 кг цайнд 2,3 мг фтор агуулж байсан бол түүний дараагаар Original blend цай 2,2 мг, PG Tips standard 1,7 мг фтор агуулж байна. Кофейн агуулаагүй цайны фторын үзүүлэлт өндөр байсан нь тухайн цайнууд нь хүчтэй амт оруулсан навчсаар хийгддэг бөгөөд тухайн навчис нь газрын хөрснөөсөө фторыг сайн шингээж авдаг гэж үзэж байна.
Судалгааны багийн ахлагч Dr. Carrie Ruxton хэлж байгаагаар сахар агуулсан ундаанаас цай уух дадал зуршилд шилжих нь амны хөндийн эрүүл мэндэд ашиг тустай гэнэ. “Их Британи улсын хувьд судалгаанаас харвал хүмүүсийн өдөр тутмын дундаж хэрэглээ 2 аяга байна” гээд “Хэрэв хүмүүс өдөр тутмын цайны хэрэглээгээ ихэсгэн өдөрт 4 аяга болон түүнээс илүү их цай уувал фторын хэрэгцээгээ зөвхөн цайнаас бүрэн хангах бөгөөд энэ нь шүдний эрүүл мэндэд үлэмж тустай зүйл болно” гэж тэрээр үзэж байна.
Европын холбооны хувьд насанд хүрсэн хүний өдөр тутамдаа авахад шаардлагатай фторын хэмжээг 7 мг байхыг зөвлөдөг.
“Их Британи улсын хувьд насанд хүрсэн хүн болгон дунджаар 7 шүдээ ломбодуулсан байна. Цай бол байгалийн гаралтай фторын эх үүсвэр тул сахар агуулсан ундаанаас зайлсхийж цай ууж хэвших нь шүд цоорох өвчинөөс урьдчилан сэргийлэх хамгийн хялбар арга юм. Түүнчилэн цайнд агуулагдах ургамлын гаралтай флаванойдууд нь амны хөндийд байх эвгүй үнэр үүсгэдэг нян бактериудыг устгадаг тул эдгээрээс шалтгаалан үүсдэг амны эвгүй үнэрийг дарна. Судалгаагаар Британи улсын иргэдийн тал хувь нь флаванойдын хэрэглээг зөвхөн цайнаас авч байгаа нь тогтоогдсон” гэж судлаач Dr. Carrie Ruxton хэллээ.
Анагаах ухааны мэдээллийн сангуудад буй судалгааны өгүүллүүдэд хийсэн хэвлэлийн тойм судалгаагаас (systematic review) харвал бидний хэлж заншсанаар байхуу буюу хар цай нь шүд болон тулгуур эдийн өвчлөл үүсгэдэг Streptococcus mutans болон Lactobacillus нянгуудаас идэвхтэй хамгаалдаг нь тогтоогдсон байна. Ногоон цай нь мөн дээрхтэй адил төстэй үйлчилэлтэй бөгөөд амны хөндийд байх хүхрийн гаралтай нэгдлүүдийг саармагжуулсанаар амны эвгүй үнэрийг дардаг.
