Шүдний хатуу эдэд үүссэн цоорол даамжирч хөнөөлт нян бактери ба тэдгээрийн ялгаруулж буй хорт бодисууд шүдний доторх хөндийрүү нэвтэрч судас мэдрэлийн багц, зөөлөн эдийг гэмтээн үрэвсүүлэх эсвэл гадаад хүчин зүйлс, цочруулын улмаас шүдний зөөлөн эд цочирч гэмтсэний улмаас үүсэх үрэвсэлт өвчнийг шүдний зөөлцийн үрэвсэл буюу пульпит гэж нэрлэдэг. Шүдний зөөлц буюу pulp нь шүдний цөгцний хөндий болон сурвалжийн сувагт байрладаг. Зөөлц нь мэдрэлийн ширхэг, судас, тунгалгийн зангилаанаас бүрдэнэ. Хэрэв шүдний цоорлыг цаг тухайд нь бага байхад нь л эмчлүүлээгүй бол халдвар цааш дамжин шүдний хөндийд байх судас мэдрэлийн багцад халдварлан үрэвсүүлнэ.

Буйлны үрэвсэл (Gum disease or Gingivitis) гэж юу юм бэ? Энэ бол дан ганц шүд, буйл төдийгүй эрхтэн системийнхээ эрүүл мэндэд санаа тавьдаг хэн бүхний асуудаг зүй ёсны асуулт юм.

Энгийн хүмүүс саяхныг хүртэл эмчийн мэргэжил, мэргэшлүүдийн ялгааг төдийлөн сайн ойлгодоггүй байсан. Эмч л бол эмч бүхнийг эмчилдэг гэж ойлгодог байсан бол одооноос арай дээрдэж шүдний эмч бол шүдний эмч бөгөөд бусад эмч нараас арай өөр зүйл эрхэлдэгийг ялгадаг болсон байна. Урьд өмнө нь бол биднээс зүрх, уушиг, элэг, бөөр, эмэгтэйчүүд, хүүхдийн өвчний талаар асууж зөвлөгөө авах гээд, мэдэхгүй гэвэл эмч байж яахаараа мэддэгүй юм гэж гайхах, ундууцах тохиолдлуудтай ч таардаг байлаа. Гэхдээ л мөн урьдын адил шүдний эмч нар дотроо мэргэшил үүргийн хувьд мөн олон янз байдгийг бас л ялгахгүй хэвээр байгаа болов уу.

Сийлант гэдэг нь шүдний цоорлоос сэргийлэх зорилгоор байнгын бага араа болон араа шүдний зажлах гадаргууд тавьдаг хуванцар хамгаалалт, ломбо юм.

Шүдний элэгдэл, эмгэг элэгдэл нь олон шалтгаантай боловч элэгдэл үүсгэдэг нэг гол шалтгаан нь хийжүүлсэн хүчиллэг ундааны хэрэглээ гэдгийг та мэдэх үү? Сүүлийн үед шүдний салбарын ихэнх судалгаануудад шүдний элэгдэлд нөлөөлж буй хүчин зүйлс нь уламжлалт хэв шинжээсээ хальж хүн амын амьдралын хэв маягтай уялдан ихсэж байгааг тэмдэглэх болсон байна. Дэлхийн хэмжээнд даяаршлыг дагалдан өмнө нь зөвхөн хөгжингүй орнуудад хэрэглэдэг байсан олон төрлийн хийжүүлсэн ундаанууд бусад улс орнуудад ч чөлөөтэй худалдаалагддаг болсон нь дэлхий нийтээрээ шүдний эмгэг элэгдэл тархах нэг шалтгаан нь болж байна.

Сүүлийн жилүүдэд сошиал медиагийн хөгжлийг дагаад хүмүүсийн дунд толгой эргэм эргэлзээтэй аль нь зөв нь мэдэгдэхгүй мэдээлэл тархах болсоны нэг нь фторын тухай ойлголт юм. Нэг талаар оо, сойз, амны хөндийн эрүүл мэндийн бүтээгдэхүүний худалдааны компаниуд телевиз радиогоор өдөр бүр фтор агуулсан бүтээгдэхүүний ашиг тусын талаар сурталчилж байхад нөгөө талд сошиал медиа дээр фтор агуулсан оогоор шүдээ угаах нь эрүүл мэндэд хортой фторгүй оогоор угаах нь сайн гэсэн суртал ухуулга хүчтэй явж байгаа харагддаг. Энэ асуудал дээр мэргэжлийн үүднээс зөвлөгөө өгөхөд, фтор бол шүдний эрүүл мэндэд зайлшгүй чухал бодис юм.

Бүх уншигчиддаа сайхан нартай өглөөний мэнд дэвшүүлье. Манай Shud MN веб сайт ярилцлагын булангаа нээгээд хэдийнэ 5 сарыг ардаа үджээ. Энэ хооронд та бүхний сонорыг мялааж, мэдлэг мэдээллээр хангах олон сонин ярилцлагууд хүрсэн болов уу. Мөн олон ч сайн эмч нарыг энэхүү буландаа оруулж нэрийг нь сайтынхаа энгэрт хаджээ. Харин энэ удаагын дугаарт АШУҮИС Нүүр ам судлалын эмнэлгийн мэс заслын тасгийн эмч, Тэргүүлэх зэргийн эмч Ж.Одхүүг урилаа. Ярилцаад сууж байхад байсхийгээд утас нь дуугарах бөгөөд зөвлөгөө авахаар залгаж буй хүмүүс бололтой, эмчилгээний сайн тал, хүндрэлийг л яриад байх. Өөрөө ч бас тайлбарлаад яриад л байх бололтой. За тэгээд олон зүйл нуршилгүй ярилцлагаа эхлүүлье, Түүнийг ямархуу эмч гэдгийг та бүхэн уншаад ойлгоно бизээ.

Саяхан Канад улсад явагдсан социологийн судалгаагаар “Ямар эмчээс хамгийн их айдаг вэ?” гэсэн асуултанд бүгд дуу нэгтэй "Шүдний эмчээс" гэж хариулсан байх юм. Бид өөр хоорондоо тоглоом шоглоомоор “Хамгийн их айдаг зүйл чинь юу вэ?”, “Харанхуй” “Шүдний эмч”? Яагаад? Харанхуйд хичнээн ч шүдний эмч байх юм билээ? гэх мэтээр марзаганан хөгжилддөг. Гэтэл бидний тоглоом шоглоом болгож буй энэ зүйл шүдний эмч, шүдний эмнэлгээс жинхэнээсээ айдаг хүмүүсийн айдсыг дэврээж шүдний эмнэлэгт очиж шүдээ эмчлүүлэхэд нь саад болж байдгийг ТА МЭДЭХ ҮҮ?. Үүний улмаас маш олон хүмүүс шүдний эмнэлэгт очиж шүдээ эмчлүүлж чадахгүйн улмаас амны хөндийн эрүүл мэндийн цаашлаад биеийн эрүүл мэндийн томоохон асуудалд нэрвэгдсэн байдаг.

"Сувгийн эмчилгээ" гэдэг нь шүдний хөндийд байрлах судас мэдрэлийн багц буюу мэргэжлийн хэллэгээр шүдний зөөлцийг эмийн болон мэс заслын аргаар эмчлэх эмчилгээ юм. Энэ эмчилгээг ихэнх хүмүүс шүдний "мэдрэл тасдах" эмчилгээ гэдгээр нь мэддэг. Учир нь шүдний хөндийд мэдрэлийн судал, артери, вений судсууд, тунгалаг болон холбогч эдүүд байралдаг. Иймээс ч шүдний эмч нар илүү ойлгомжтой байлгахын тулд "мэдрэл тасдах" эмчилгээ гэж үүнийг нэрлэдэг.

Шүдний дахин эрдэсжилт гэдэг нь шүдний хатуу эдийг нөхөн сэргээх, засварлах биологийн процесс бөгөөд амны хөндийн орчинд өдөр тутам явагдаж байдаг. Энэхүү процесс нь шүдний гадна гардаргуугаас алдагдсан шүдний пааланг буцаан нөхөн сэргээх замаар шүд цоорох өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх маш чухал хүчин зүйл юм.

Остеома нь гүйцэд хөгжсөн ясны эдийн хоргүй хавдар юм. Хамрын дайвар хөндийнүүдэд цөөн тохиолдох ба нийт тохиолдлын 5% орчим нь зажуурын хөндийд тохиолдоно. Зажуурын хөндий буюу гайморын хөндийд тохиолдсон үед хэмжээний хувьд томортлоо ихэвчлэн ямар нэг зовиур, өвдөлтгүй байдаг учраас шүд, эрүү нүүрний бусад эмчилгээний үед санамсаргүй байдлаар оношлогдох нь элбэг. Энд өгүүлж буй эмнэл зүйн тохиолдол нь 44-настай эмэгтэйн зүүн гайморын хөндийд ургасан остеома,түүний эмнэл зүй, гистологийн шинж чанарыг тодорхойлох болно.

Бид үр хүүхдүүдээ баярлуулахын тулд төрөл бүрийн чихэр, шоколад, ундаа, жимсний шүүс зэргүүдийг л авч өгдөг билээ. Харин энэ сонголтоо алим жимс, сүү, тараг, цагаан идээ зэргээр яагаад орлуулж болдоггүй билээ?!

Электрон үйлдвэрлэлээр дэлхийд тэргүүлэгч Европ руу экспортонд гаргадаг Олон улсын чанарын EN ISO13485:2012/AC2012、ISO 9001: 2008 сертификатыг хангасан сайн чанарын Woodpecker үйлдвэрийн халуун хэмжигчийг санал болгож байна.

Ярилцагын буланд гажиг заслын мэргэжилээр мэргэшсэн эмчийг удаан хугацаанд хайсны эцэст бид “Dental Art” шүдний эмнэлгийн захирал Ч. Ганчимэг эмчийг урилаа. Тэрбээр “Orthodent” эрүү нүүрний гажиг заслын төвөөс ажлын гараагаа эхлүүлсэн бөгөөд одоо Монголд цөөхөн тооцогдох гажиг заслаар данасан эмнэлэг байгуулан ажиллаж байна. Зорилготой, тууштай эмчийн жишиг болсон түүний ярианаас уншигчид маань олон сонирхолтой зүйлсийг ойлгох болов уу. Эмч нарын нэр цууриатаж, сайтын минь сав дүүрсээр.

Манай сайт аль болох шинэлэг хэрэгтэй зүйлсийг уншигчиддаа хүргэж ажиллахын тулд олон талаар хичээж байгаа билээ. Үүний дагуу ярилцлагын буландаа бага зэрэг шинэчлэл хийж өөрчлөхөөр боллоо. Та бүхэн таалан соёрхоно уу. Энэ дугаартаа бид Бүрэн Дент эмнэлгийн захирал, ахлах эмч Д. Бат-Өлзийг урилаа. Тэрбээр сургуулиа төгсөөд хоёр жилийн дараа л эмнэлэг байгуулан олон чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг сайн эмнэлэг болгож хөгжүүлсэн салбарын нэртэй эмч нарын нэг билээ.

Подкастын анхны дугаартаа АШУҮИС-н НАСЗ багш, АУ-ны доктор, Н. Цэнгэлсайхан-ыг урилаа. Та бүхэн сонсож үзээд сэтгэгдэл хуваалцаарай.

Манай ShudMN сайтын хамт олон маань уншигчиддаа өргөн цар хүрээг хамарсан мэдээллийг богино хугацаанд хүргэхийг тэмүүлж байгаа билээ. Нүүр ам судлалын салбар ч адил маш хурдацтай хөгжин цэцэглэж байна. Үүнтэй зэрэгцэн та бүхэнд удахгүй болох гэж байгаа, Гажиг заслын эмч нарт зориулсан, дэлхийн 4 том компанийн нэг болох Dentaurum компанийн Тomas® & Аmda® гажиг заслын мини имплант суулгах эмчилгээний сургалтын талаар АШУҮИС, НАСС-ийн багш, АУ-ны доктор Г. Ганжаргал-тай ярилцсан товч тодруулгаа та бүхэнд хүргэе.

Цайруулах эмчилгээ нь шүдний өнгийг сэргээх үр дүнтэй аргуудын нэг бөгөөд хэрэглэж буй ислийн концентрац болон хэр хугацаанд цайруулж буйгаас хамаарч үр дүн өөр өөр байдаг........

Та шүдний утас хэрэглээгүй тохиолдолд шүдний гадаргуугын 40 хувийг цэвэрлэж чаддаггүй байна. Тиймээс сойзоор угаахаас гадна шүдний утас хэрэглэж заншаарай.

Хүний өөрийн өөх нь маш сайн зөөлөн эд дүүргэгч болж өгдөг тул биеийн тодорхой хэсгүүдээс өөхийг аван биеийн шаардлагатай хэсгүүдэд тарьж дүүргэн биеийн хэлбэр, харьцааг сайжруулах зорилго бүхий мэс ажилбар юм. Энэхүү мэс ажилбар нь осол гэмтэл болон өөрийн жингээ алдах гэх мэт ямар ч үед биеийн аль ч хэсэгт хийгдэж болох бөгөөд ихэвчлэн нүүр, өгзөг, хөхний хэсгийн хэлбэр сайжруулах зорилгоор хийгддэг.