Зарим үед шүдний рентген зургийг харах үед шүдний сурвалжийн орой орчимд их хэмжээний үрэвслийн голомт байгаа нь илэрвэл сурвалжийн сувгийн оройг тайрах Apicoectomy эмчилгээг хийх шийдвэр гаргана. Энэхүү ажилбарыг гүйцэтгэхдээ үрэвсэлтэй сурвалжийн орой орчимын буйлан дээр зүслэг хийж нээгээд орой хэсгээс бага зэрэг тайрж аваад зориулалтын материалаар ломбодоод буцааж хаагаад салстад оёдол тавьдаг.

Бүх шүдний дотор талд энгийн хүмүүс мэдрэл гэж ярьдаг шүдний зөөлөн эд пульп оршдог. Шүдний зөөлөн эдийн анатомыг шүдний эмч нар мэдлээж маш сайн мэднэ. Шүдний зөөлөн эд байралдаг хөндийг сурвалжийн суваг гэдэг. Энэхүү сувагт байдаг тэр маш өчүүхэн зөөлөн эд халвдар авч үрэвсэл үүсэх юм бол өвдөлт үүсэх бөгөөд энэхүү өвдөлт нь хүний биеийн хамгийн шаналгаатай өвдөлт болохыг та бүхэн мэднэ.

АНУ-ын хувьд нийт эмч нарын бараг тал хувь нь хэрэв өвчтөн өөрөө хүсвэл шүдний эмчилгээний явцад Nitrous oxide хийг хэрэглэж мэдээ алдуулдаг. Nitrous oxide-ийг өндөр хяналтын дор маш болгоомжтой хэрэглэдэг. Хэрэв nitrous oxide-той зааврын дагуу зөв харьцах юм бол энэ нь тийм ч санаа зовоох аюултай зүйл биш юм. Гэсэнч зарим нэг тодорхой бүлэг хүмүүс жишээ нь жирэмсэн эмэгтэйд nitrous oxide хэрэглэхээс зайлсхийх хэрэгтэй.

Зарим нэг амны хөндийн эмчилгээг ерөнхий мэдээ алдуулалтын дор унтуулгын нөхцөлд хийх нь илүү үр дүнтэй байх тохиолдол бий. Ихэнх эмчилгээг хэсгийн мэдээ алдуулалтын дор амжилттай гүйцэтгэх боломжтой. Та өмнө нь ямар нэгэн мэс засалд орж байсан бол ерөнхий мэдээ алдуулалтын талаар ойлголттой байгаа байх.

Хэсгийн мэдээ алдуулалт нь шүдний салбарт хамгийн өргөн ашиглагддаг мэдээ алдуулалтын төрөл юм. Зарим хүмүүс өнөөг хүртэл шүдний салбарт хуучны Novocaine (Procaine)-ыг ашигласаар байгаа гэж боддог байж болох юм. Тэгвэл өнөөдөр шүдний эмчилгээ үйлчилгээнд хамгийн өргөн ашигладаг тариа нь lidocaine hydrochloride 2% юм.

Зуулт гэдэг нь эрvv ба хоншоорын /дээд эрvv/ шvдний эгнээнvvдийн гололсон хоршихуйн тєлєвтєє єєр хоорондоо харьцаж байгаа байрлал юм.

Шүд цайруулалтын тухай бид юу мэдвэл зохилтой вэ? Цасан цагаан шүд. Мэдээж ийм шүдтэй болохыг олон хүмүүс ялангуяа эмэгтэйчүүд их  хүсдэг.  Мэдээж үүнд олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэлээр гарч буй рекламууд түлхэц үзүүлдэг. Цагаан тэгээд гоё шүдтэй байх нь тухайн хүн хэр зэрэг хөрөнгөтэй тэгээд нийгэмд хэр зэрэг байр суурь эзэлсэн болохыг мөн  тэрээр өөртөө хэр зэрэг арчаатай вэ гэдгийг илтгэдэг. Гэвч рекламанд яаж ийм болсоныг  бас ямар эрсдэл гарч болохыг, туршлагатай эмчээр хийлгэхгүй бол цашдаа юу болж болохыг мэдээж үзүүлдэггүй.

Шүдний эмчилгээ болон үйлчилгээний салбарт ашиглагдаж буй гэрлийн аппарат, цахилгаан сойз зэрэг төхөөрөмжүүдийн үүсгэж буй бага давтамжийн цахилгаан соронзон орон нь хүний эрүүл мэндэд хангалттай хор нөлөөтэй болохыг Японы Нийгата хотод байрлах Nippon Их Сургуулийн судлаачид зарлалаа. Туршилтаар индукцын цахилгаан гүйдэл нь зөвхөн амны хөндийд ашиглагддаг металл багажнуудад төдийгүй шүдэнд үүсдэг болохыг илрүүлжээ.

Шүдний эмчид ямар ч айдсгүй тайван, юу чбодож санах юмгүй ирдэг хүн тийм ч олон биш. Ииэнх нь ялангуяа ахимаг насны хүмүүс эмчилгээ дууссаны дараа шүдний кресло дээр анх удаагаа л ийм өвдөлтгүй тайван сайхан байлаа гэж талархах нь бий.

Буруу зуулт болон шүдний гажигийг хүмүүс ихэвчлэн гоо сайхыг л гутаадаг болохоос тийм ч хэцүү зүйл биш гэж үздэг. Зарим нэг эцэг эхчүүд төрөлхийн юмыг өөрчилж яахнав гэж ундууцах нь ч бий. Гэтэл энэ нь уг үндсээрээ буруу ойлголт юм. Шүдний эгнээнд үүссэн гажиг нь хоол хүнсийг зажлах үед зажлалтын даралтыг жигд бус буруу хувиаралдаг. Үүний улмаас амны хөндийд үрэвслийн процесс үүсэх шалтгаан болно.

Бараг бүтэн зууны туршид шүдийг засах хамгийн шилдэг бөгөөд хамгийн удаан тогтдог арга нь алтан бүрээс буюу зоомол юм гэж ихэнх эмч нар үзсээр ирсэн. Нэг үгээр алтан ломбо нь насан туршийн баталгаатай эмчилгээ юм. Энэ гүйцэтгэхэд маш хэцүү, их үнэтэй, эмчийн зүгээс ур чадвар шаарддаг.

Насанд хүрэгчдэд шүд цоорох өвчний хүндрэлийн улмаас шүдний сувгийн эмчилгээ хийлгэх нь байнга тохиолддог өдөр тутмын эмчилгээний төрөл юм. Тэгвэл хүүхдийн сүүн шүдэнд ч бас ийм  төрлийн эмчилгээ хийдэг гэдгийг та мэдэх үү?

Хэрэв шүдэнд идээт буглаа нэгэнт үүсэн л бол шүдний эмчилгээг аль болох түргэн хугацаанд хийлгэх хэрэгтэй. Энэ нь идээт халдварын голомтыг амны хөндийн бусад хэсэгрүү тархан халдварлахаас сэргийлнэ. Хэдийгээр шүдний буглаа үүсэх үед өвдөлт таагүй мэдрэмжийг хүн бүр мэдэрдэг боловч ямар нэгэн шалтгаанаар шүдний эмчид очилгүй алгуурласан байдаг. Зарим нэг нь гэрийн нөхцөлд түүнийг гэрийн аргаар намжаах гэж оролдсон байдаг ч тэр нь төдийлөн үр дүн өгөлгүй хүндрэх шатанд шилжиж өөрийн эрхгүй эмнэлэгт ирдэг.

Хэрэв та шүдний эмнэлэгээр байнга тогтмол үйлчлүүлдэг бол үе үе шүдний рентген зураг аваад байгааг анзаарсан байх. Энэхүү рентген зураг гэдэг нь шүдний эмчийн хувьд маш чухал зүйл бөгөөд буйлан дор ясны гүнд байх шүдний дотоод бүтцэд юу болоод байгааг илрүүлж оношлоход зайлшгүй шаардлагатай байдаг. Гэхдээ та ийнхүү байн байн рентген зураг аваад байгаад жаахан эргэлзэж рентген зураг авхуулах нь аюултай эсэх ингэж байн байн аваад байх нь зөв эсэх талаар бодож байж болох юм. Энэ асуултанд хариулт өгөхийн тулд дараах мэдээллийг бэлтгэлээ.

Энгийн хүмүүс шүдний эмчийн мэргэжлийг төдийлөн сайн ялгаж ойлгодоггүй байсан үе бий. Эмч л бол эмч гэж ойлгодог байсан бол одооноос арай дээрдэж шүдний эмч бол шүдний эмч бөгөөд бусад эмч нараас арай өөр зүйл эрхэлдэгийг ялгадаг болсон. Өмнө нь бол зүрх, уушиг, элэг, бөөр, эмэгтэйчүүд, хүүхдийн өвчний талаар шүдний эмчээс асууж зөвлөгөө авах гээд мэдэхгүй гэвэл эмч байж яахаараа мэддэгүй юм гэж гайхах, ундууцах тохиолдлуудтай ч таардаг байлаа. 

АНУ-д саяхан явагдсан судалгаагаар эхчүүдийн амны хөндий дэх цоорол үүсгэгч нянгуудын өндөр түвшний үзүүлэлт нь хүүхдэд нь шүдний цоорол үүсэх индикатор болох боломжтойг тодорхойлсон байна. Уг судалгааны өгүүлэлд нийтэлсэнээр бол эхчүүдийн шүлсэнд байх нянгийн орчин нь хүүхдийн амны хөндийн халдвартай холилдоогүй ч дангаараа хүүхдийн шүдний эрт үеийн цоорол үүсгэх боломжтой гэнэ. 

Шүдний хатуу эдүүдэд үүссэн цоорлын хөндий даамжирч хөнөөлт нян бактери ба тэдгээрийн ялгаруулж буй хорт бодисууд шүдний доторх хөндийрүү нэвтэрч судас мэдрэлийн багц, зөөлөн эдийг гэмтээн үрэвсүүлэхийг зөөлцийн үрэвсэл буюу пульпит гэж нэрлэдэг.

Та урьд нь хаа нэгтээгээс шүдний өвчин нь зүрх судасны өвчин, хэрлэг, бөөрний өвчин үүсгэдэг гэж сонсож байсан байх. Энэ бол үнэн. Шүдний сурвалжийн доор үүссэн жижигхэн мөхлөнгөр эд нь тийм аюултай үр дагаварыг үүсгэдэг.

Шүдний холбогдолтой сайтал тавигдсан мэдээллийн дор “буйлны үрэвсэлийг яаж эмчилэх вэ?” гэж асуусан байх нь олонтоо. Тэгмэгц түүн дээр дөрөөлөн сайн дурын их мэдэгч нар түмэн янзын зөвлөгөө бичсэн байдаг. Эмч гэхээс илүү өөр хоорондоо ч бид нар ихэвчлэн зөвлөгөө өгдөг. За бараг иог хий л гэх нь бараг.

Bruxism буюу шүд хавирах эмгэг гэдэг нь өөрийн эрхгүй шүдээ хавирах ба  буруу зуух зуршил бөгөөд тухайн хүн үүнийгээ мэдэхгүй эсвэл мэдсэн ч зогсоож чадахгүй байх архаг явцтай зуршил юм. Үүнийг нилээд  их тохиолддог ба стрессийн нэг төрөл гэж үздэг.